Servo onderbouw

Brengt je digitale modelbaan tot leven

Wissel, seinen, overwegen en zelfs deuren van bijvoorbeeld een locloods kunnen heel goed aangedreven worden door servo's.
Dit zou natuurlijk ook kunnen met een conventionele spoel aandrijving. De servo aandrijving heeft echter een aantal voordelen t.o.v. de magneet aandrijving.
Zo kunnen de tongen van de wissels, armseinen, bomen van overwegen en dergelijke langzaam worden omgezet.
Dit komt veel natuurlijker over dan bij het gebruik van magneet aandrijving.
Ook kun je een servo dusdanig plaatsen, zodat deze buiten het zicht zit, dus geen lelijke spoelen naast de wissels of seinen.
Daarnaast zijn de kosten van het toepassen van een servo een stuk lager dan het toepassen van een magneet aandrijving.
Hoe een servo werkt, kun je in de gebruiksaanwijzingen van de DSDR en de SERMAN decoders terug vinden.
Wel is voor een servo een ander soort decoder nodig dan een aandrijving met een magneetspoel.
Ook het plaatsen van een servo gaat op een iets andere manier.
Hierna staat beschreven hoe je op een eenvoudige manier een servo kunt plaatsen voor een wissel.
De aandrijving wordt hierbij onder de wissel geplaatst, een zogenaamde onderbouw, en is dus helemaal niet meer zichtbaar.

Bovenstaande tekening downloaden, klik dan hier.

De gebruikt servo motor (type RS-2 van Modelcraft) had aan de voorzijde van de montage plaat een kleine nok zitten die met en scherp mes eenvoudig kan worden weggesneden.
Dit is nodig omdat de servo met de bevestigingsplaat vlak op de aluminium hoeklijn moet worden gemonteerd.
Vervolgens kunnen de overige 3 gaten worden geboord zoals die worden aangegeven op de tekening.
Indien dit is gebeurd kan de servo worden gemonteerd op de aluminium hoeklijn en kan de spacer (no 6 op de tekening) worden geplaatst.
De spacer is niets anders dan een 6 kantige afstandhouder met inwendig doorlopende M3 schroefdraad. Deze zijn makkelijk te verkrijgen bij de (internet) elektronicawinkel en wordt meestal gebruikt als afstand montage bus voor printplaten. Een ronde uitvoering is natuurlijk net zo bruikbaar als deze in het voorbeeld.


De aandrijfstang, die later in de wissel geplaatst wordt, is gemaakt van Co2 lasdraad. Het voordeel van deze draad is dat hij veerkrachtig en stevig is.
Dit draad is eveneens makkelijk en in diverse diameters verkrijgbaar en wordt op een rol geleverd. Er is gekozen voor 0,5 mm Co2 draad omdat deze goed past in het gaatje van de beweegbare wisselstang, makkelijk te buigen is, maar is ook stevig en veerkrachtig.
Als het draad van de rol wordt gehaald, zul je merken dat deze spiraalvormig is. Door deze aan één zijde in de bankschroef te klemmen en de andere zijde in de kop van een boormachine te bevestigen, kan de draad recht gemaakt worden door de boorkop even te laten draaien. 50 tot 100 slagen is over het algemeen voldoende.

De draad is nu mooi recht geworden en kan vervolgens worden gebogen volgens tekening.
Om het oog in de draad op een juiste diameter te buigen, kan er gebruik gemaakt worden van een spiraalboor van 3,1mm.
Door deze in een bankschroef te klemmen kan het oog gebogen worden door deze om het boortje heen te buigen.
Belangrijk is dat er niet al te veel spelling ontstaat tussen dit oog en het M3 boutje waarmee later de draad moet worden vastgezet.

Ook het oog dat later in de hevel geplaatst moet worden kan op dezelfde manier van deze draad gebogen worden.
Hierbij maken we echter gebruik van een spiraalboortje van ca 1mm.
Vervolgens plaatsen we dit oog in de hevel die op de servo moet worden bevestigd en kunnen de uiteinde worden omgebogen.

De aandrijfstang kan nu worden geplaatst en met een M3 boutje (no 2 in de tekening) worden vastgezet zoals is aangegeven in de tekening.
Voordat de hevel definitief op de servo kan worden geplaatst, moet eerst de zaak mechanisch afgesteld worden.
De meeste servo's kun je met de hand verdraaien, indien de hevel (of schijf) is geplaatst.
Men dient er nu voor te zorgen dat de servo mechanisch in de middenstand staat, voordat de hevel definitief op de servo wordt geplaatst.
Dit kan door eerst de hevel los op de servo te plaatsen en deze voorzichtig te draaien, totdat de servo in het midden staat.
Indien de hevel nu op de servo wordt geplaatst, moet de aandrijfstang recht omhoog steken en in het verlengde van de hevel staan.
Mogelijk dat door de vertanding die op de as van de servo zit dit niet voor 100% haalbaar is. Kies dan de meest gunstige stand.
Als dit het geval kan de hevel definitief worden vast gezet.
De aandrijving is nu in principe klaar om onder een wissel geplaatst te worden.
Het enige wat na het plaatsen nog dient te gebeuren is het elektronisch afstellen van de snelheid en uitslag van de servo.
Indien dan ook de zaak elektronisch is afgesteld rest alleen nog dat de overtollige draadlengte die door de beweegbare wisselstang steekt af te knippen.

Hoe het een en het ander er uit kan komen te zien, zie je op de foto hierna.